Zaburzenia integracji sensorycznej są to zaburzenia związane z odbiorem bodźców. Przyczyną tej dysfunkcji jest nieprawidłowa praca układu nerwowego, nie zaś fizyczne uszkodzenie układu słuchowego czy narządów wzroku. Systemy czuciowe, słuchowe, węchowe i smakowe przekazują do mózgu odpowiednie wrażenia sensoryczne, które nasz układ nerwowy odbiera, analizuje i porządkuje. Nawet niewielka trudność czy lekkie zaburzenie w rozplanowaniu tych informacji wystarczy, by określona funkcja mózgu zablokowała się. Wtedy maluch zaczyna mieć problemy z nauką, w tym z opanowaniem podstawowych czynności szkolnych takich jak czytanie czy pisanie, do tego z koordynacją, a nawet oceną samego siebie.

Jakie są objawy?

Pierwsze objawy zaburzenia integracji sensorycznej mogą pojawiać się już w okresie niemowlęctwa, choć najbardziej widoczne są w momencie, gdy dziecko rozpoczyna naukę. U małych dzieci szczególną uwagę powinny zwrócić skrajne stany emocjonalne, takie jak ogromne zdenerwowanie, niemożliwość uspokojenia się, a także ataki agresji. Częstym objawem jest wstręt wobec dotyku, szczególnie twarzy, lęk przed obcinaniem paznokci, niechęć do kontaktu z innymi, trudności z zasypianiem, płytki sen oraz problemy z jedzeniem – gryzieniem i ssaniem.

U dzieci w starszym wieku, czyli od etapu przedszkola, zaburzenia sensoryczne objawiają się kłopotami z koordynacją, niechęcią do zabaw ruchowych lub wręcz przeciwnie – nadmierną aktywnością, niemożnością usiedzenia w jednym miejscu lub brakiem cierpliwości. Dzieci z zaburzeniami sensorycznymi mają problem z podstawowymi czynnościami, takimi jak dbanie o higienę, wiązanie butów, zakładanie ubrań. Na etapie wczesnoszkolnym występuje również niechęć bycia dotykanym, przytulanym czy głaskanym. Maluch jest nadwrażliwy na pewne hałasy i nie toleruje określonych zapachów. Pojawiają się u niego problemy z koncentracją, zaburzenia mowy, nagminne powtarzanie błędów podczas pisania i czytania.

Zaburzenia integracji zmysłowej można podzielić również ze względu na to, czy u danego dziecka doszło do zaniku pewnych pierwotnych odruchów, które są potrzebne tylko podczas pierwszych tygodni życia, a ich stała obecność nie pozwala na wytworzenie nowych, niezbędnych umiejętności. Takie dysfunkcje to Toniczny Odruch Błędnikowy (TOB), Symetryczny Toniczny Odruch Szyi (STOS) oraz Asymetryczny Toniczny Odruch Szyi (ATOS). Każdy zespół zaburzeń integracji sensorycznej wymaga profesjonalnej terapii – maluch sam z nich nie wyrośnie, a bez opieki lekarza dysfunkcja jeszcze się pogarsza.